Ślady osadnictwa na terenie gminy Łubniany datują się z okresu wpływów rzymskich tj. II - IV w. n.e., a związane są z rzekami przepływającymi przez ten teren (Mała Panew, Brynica) będącymi w tamtych czasach znaczącymi szlakami komunikacyjnymi. Potwierdzają to odkrycia archeologiczne cmentarzysk w Brynicy i Kępie.
Pierwsze wzmianki o ziemiach wchodzących w skład gminy datują się w roku 1228 kiedy to w źródłach historycznych wspomniana jest Brynica, kolejne to w roku 1250 - wzmianka o Kolanowicach i w 1254 - wzmianka o Kępie.
W drugiej połowie VII w. i na przełomie wieku XIV pojawiają się zapisy o wsiach Łubniany i Biadacz (1260), Luboszyce (1295), Kobylno i Jełowa (1300). W roku 1588 pojawia się pierwsza wzmianka o Dąbrówce Łubniańskiej, a w roku 1784 o Surowinie i Grabie. Wreszcie jako ostatni, w roku 1789 powstaje Masów.
Kępa
Wieś położona jest na południowym krańcu gminy. Jest wyspą, a jej granice wyznaczają okalające ją rzeki Swornica i Imielnica. Ciekawostką jest malownicza kapliczka przydrożna.
Luboszyce
Wieś leży pomiędzy rzekami Jemielnicą, a Małą Panwią. Dojeżdżając do Luboszyc nie trudno zauważyć na horyzoncie wybijającej się, pięknej wieży kościelnej z umieszczonym na szczycie kogutem. W miarę zbliżania się widać ładny, zadbany kompleks budowli parafialnych oraz przepiękny kościół p.w. św. Antoniego. Parafia, do której oprócz Luboszyc należą Kępa i Biadacz jest organizatorem znanych festiwali pieśni św. Antoniego tzw. "Cantonian".
Biadacz
Położona na południe od Łubnian wieś Biadacz leży na trasie z Opola do siedziby gminy. Sąsiaduje z Masowem. W lesie przed Masowem stoi krzyż osnuty legendą, a ponoć pamiętający czasy Napoleona, zwany przez mieszkańców "Kokotkiem".
Masów
Masów od strony południowej przylega bezpośrednio do Łubnian i mimo, że posiada status sołectwa w znacznym stopniu powiązany jest ze stolicą gminy. Większość spraw mieszkańcy załatwiają w Łubnianach, które dla Masowa są jednocześnie parafią kościelną ze wspólnym cmentarzem parafialnym.
Łubniany
Łubniany, siedziba gminy, to druga co do wielkości ze względu na zaludnienie i czwarta obszarowo miejscowość. Zarazem parafia katolicka z pięknym stylowym kościołem p.w. św. Piotra i Pawła. Malowniczym zakątkiem wsi jest Krzyżula, która otoczona lasami stanowi doskonałe warunki do wypoczynku, a ciekawostką - pomnik przyrody w postaci dorodnego, XVI-wiecznego cisa. Rozwinięta sieć handlowo-usługowa sprawia, że mieszkańcy mają zagwarantowane dobre warunki życia i funkcjonowania.
Kolanowice
To wieś z unikalnym, drewnianym kościółkiem p.w. św. Barbary (filia parafii osowiecko-węgierskiej), jednym z wielu na Śląsku stanowiącym tzw. szlak drewnianych zabytków architektury sakralnej. Ten pochodzący z XVII w. zabytek cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających.
Brynica
Wieś położona jest na południowo-zachodnim krańcu gminy i dzieli ją od Opola 18 km.
Nazwa wsi pochodzi od rzeki Brynica, która przez nią przepływa. Powstanie osady datuje się na rok 1333, kiedy klasztor w Czarnowąsach, poprzez braci Wencel i Stanco Cyra - synów Stocko nadał jej prawa wsi. Na początku ludność zajmowała się głównie rolnictwem, pszczelarstwem i eksploatacją lasów. W roku 1743 Brynica wraz z przysiółkiem Surowina liczyła 237 mieszkańców. Liczba ta potroiła się w roku 1845. Po ewolucjach niezmienne zostało tylko rolnictwo, które dalej dominuje we wsi, a z rzemiosła prym wiedzie znane brynickie dekarstwo.
Śladem dawnej historii wsi jest piękny kościół, któremu patronuje św. Szczepan. Konsekrowany w 1904 roku zajmuje miejsce dawnego, drewnianego kościółka.
Dąbrówka Łubniańska
Wieś leży w bezpośrednim sąsiedztwie Łubnian. Jej nazwa wzięła początek od wiekowych dębów, które licznie rosły w miejscowych lasach i do dziś są dominantem tego sołectwa. Uwagę przyjezdnych przyciąga XVIII w. kapliczka zwana "Studzionką" ze względu na wypływające cudowne źródełko. Znajduje się ona w pobliskim lesie. Co roku, szczególnie w maju, przybywa do kaplicy bardzo wielu pielgrzymów z całego województwa.
Jełowa
To największa wieś pod względem zaludnienia i zabudowy. Leży przy ważnej trasie Opole - Kluczbork. Znajduje się w niej piękny, funkcjonalny zespół budowli parafialnych z kościołem p.w. św. Bartłomieja. Bardzo dobrze rozwinięta sieć handlowo-usługowa całkowicie zaspokaja potrzeby mieszkańców. Jej atutem są piękne okoliczne lasy i oddalone od niej zaledwie o 5 km znane jeziora turawskie, dzięki czemu szczególnie w lecie może być doskonałą bazą wypadową dla turystów.
Grabie
Wieś leży na północy gminy obok trasy Opole - Kluczbork. Jest najmniejszą wsią w gminie pod względem zaludnienia i zabudowy.
Kobylno
Wieś Kobylno to najbardziej wysunięty na wschód zakątek gminy Łubniany. Dziewicze tereny tego uroczego zakątka gminy kryją w sobie duże zasoby wody pitnej o niespotykanej czystości. Na terenie wsi znajduje się piękny kościół p.w. św. Mateusza, przynależny do parafii Jełowa.
Instytut Wsparcia Organizacji Pozarządowych zrealizował projekt „Wspieraj lokalnie” we współpracy z PITax.pl Rozliczenie PIT.
